Ορισμένες ενέργειές σας, επιτρέπουν να παράσχετε αποτελεσματική βοήθεια στον τραυματισμένο, όπως:

• Να τον ενθαρρύνετε με καθησυχαστικά και θερμά λόγια.

• Να τον καλύψετε με κάποιο ρούχο ή καλύτερα με μια κουβέρτα (ένας τραυματισμένος είναι σε κατάσταση που κρυώνει πάντα) (σχ. 14.8).

• Να βεβαιωθείτε αν αναπνέει σωστά. Αν όχι αφαιρέστε από το στόμα του κάθε ξένο σώμα (δόντια, σβώλους αίματος κλπ.) με το δάκτυλο διπλωμένο σαν αγκίστρι.

• Να χαλαρώσετε τα ρούχα του (γιλέκο, ζώνη). Τοποθετήστε το σώμα του σε πλάγια θέση ανανήψεως (PLS).

Εάν δεν αναπνέει πια καθόλου και γνωρίζετε τεχνητή αναπνοή, εφαρμόστε την μέχρι να έρθουν οι Πρώτες Βοήθειες.

• Όταν βρίσκεσθε με ένα άτομο που έχει χάσει τις αισθήσεις του, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να ελέγξετε ότι η διαδρομή της αναπνοής του είναι ελεύθερη. Γυρίστε απαλά, το κεφάλι του προς τα πίσω. Αυτό από μόνο του μπορεί να είναι αρκετό για να αρχίσει να αναπνέει ξανά. Αν αυτό δεν συμβεί, γυρίστε του το κεφάλι προς μια πλευρά (εκτός αν υποπτεύεστε κάταγμα στο λαιμό) και απομακρύνετε πιθανά εμπόδια, όπως εμετό, τσίχλα ή ψεύτικα δόντια, τεχνητή οδοντοστοιχία. Μόλις το άτομο αρχίσει να αναπνέει, τοποθετήστε το σε θέση αναπαύσεως και περιμένετε βοήθεια.

• Αν το άτομο δεν αρχίσει να αναπνέει αφού έχετε καθαρίσει τη διαδρομή αναπνοής, τότε πρέπει να του κάνετε τεχνητή αναπνοή. Εφόσον η αναπνοή επανέλθει τοποθετήστε τον ξανά σε θέση αναπαύσεως.

• Ελέγξτε τον παλμό του. Αν βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει παλμός, πρέπει να βοηθήσετε στην επανέναρξη της κυκλοφορίας του με ένα συνδυασμό πιέσεων στο στήθος του και τεχνητής αναπνοής. Η πίεση στην καρδιά του τραυματία, αν δεν γνωρίζετε τη σωστή τεχνική μπορεί πολύ εύκολα να προκαλέσει περισσότερη ζημιά παρά καλό.

Μπορεί να χρειασθεί να αντιμετωπίσετε και άλλους τραυματισμούς όπως αιμορραγία, εγκαύματα και σοκ.

• Εάν υπάρχει μεγάλη αιμορραγία, σταματήστε τη με δυνατή πίεση ακριβώς επάνω στην πληγή με το πιο καθαρό διαθέσιμο ύφασμα που μπορείτε να βρείτε εκείνη τη στιγμή. Εδώ θα σας βοηθήσει το επιδεσμικό υλικό που πρέπει να έχετε στο κουτί πρώτων βοηθειών, το οποίο πρέπει να είναι πάντα διαθέσιμο στο αυτοκίνητό σας.

Τα όποια υφάσματα ή γάζες εφαρμόστηκαν πρώτα και είναι σε επαφή με την πληγή, πρέπει να μείνουν επάνω έως το νοσοκομείο. Δεν επιτρέπεται να ανασηκώνονται για να δούμε την εξέλιξη της αιμορραγίας. Εάν μουσκευτούν με αίμα, θα τοποθετούνται άλλα πάνω σε αυτά, και δεν θα αντικαθίστανται.

Διατηρήστε την πίεση μέχρι να φθάσει βοήθεια.

Εάν το χέρι ή το πόδι δεν έχουν κατάγματα, σηκώστε τα ψηλά για να επιβραδύνετε την απώλεια του αίματος.

Για τις πλείστες των περιπτώσεων, η ισχυρή τοπική πίεση αρκεί για να αναστείλει μια αιμορραγία, και να σώσει τη ζωή του τραυματία. Εάν ύστερα από αρκετή ώρα πιέσεως το τραύμα συνεχίζει να αιμορραγεί έντονα, θα πρέπει να γίνει ίσχαιμη περίδεση σε ύψος κεντρικότερο από το τραύμα.

Η ίσχαιμη περίδεση είναι όμως επικίνδυνη εάν διατηρηθεί για πολλή ώρα διότι στερεί την αιμάτωση όλου του άκρου, το οποίο σε παρατεταμένη περίδεση κινδυνεύει με ολοκληρωτική νέκρωση και ακρωτηριασμό. Επαναλαμβάνομε ότι είναι πολύ λίγες οι περιπτώσεις που χρειάζεται πραγματικά (π.χ. πλήρης αποκοπή άκρου). Συνήθως η τοπική πίεση αρκεί. Εάν ωστόσο διαπιστώσετε ότι χρειάζεται να λάβετε τέτοια δραστικά μέτρα, τότε ακολουθήστε τους εξής κανόνες:

Δέστε πάρα πολύ σφιχτά ένα μαντήλι ή οποιοδήποτε άλλο επίμηκες ύφασμα γύρω από το άκρο, κεντρικότερα του τραύματος, έτσι ώστε να πάψει να αιμορραγεί το τραύμα.

Σημειώστε την ώρα που έγινε αυτό. Εάν μπορείτε, γράψτε στο μέτωπο του ασθενούς (όσο παράξενο και αν φαίνεται) κάτι σαν: περίδεση 16:35 σε πόδι. Έχουν χαθεί άκρα διότι όταν ο ασθενής έφθασε σκεπασμένος στο νοσοκομείο, οι γιατροί δεν πήραν έγκαιρα είδηση την περίδεση παρά μόνο όταν το πόδι ήταν πια νεκρό. Να το επισημάνετε πολλές φορές στους τραυματιοφορείς-οδηγούς του ασθενοφόρου, στον ίδιο τον ασθενή, και σε όποιον άλλον τον συνοδεύσει.

Είναι λάθος η άποψη να λύνεται η περίδεση κάθε λίγα λεπτά για την προστασία της αιμάτωσης του άκρου. Κάθε λύσιμο θα συνοδεύεται από αθρόα αιμορραγία. Από τη στιγμή που θα μπει, η περίδεση θα πρέπει να μείνει εκεί. Εάν έχουν περάσει 2 ώρες χωρίς ο ασθενής να έχει αντιμετωπισθεί από γιατρό, μόνο από το (χρονικό) σημείο εκείνο και ύστερα, η περίδεση θα λύνεται για ένα λεπτό κάθε 15 λεπτά, με ισχυρή ταυτόχρονη πίεση στην πληγή.

Γενικά είναι μια δύσκολη τεχνική, η οποία χρειάζεται να εφαρμοσθεί πολύ σπανιότερα από όσο πιστεύεται.

• Αν υποψιαστείτε ότι κάποιος έχει υποσθεί σοκ, ξαπλώστε τον κάτω, υψώστε τα πόδια του και γυρίστε το κεφάλι του στη μία πλευρά. Καθησυχάστε τον, κρατήστε τον ζεστό και μην του δώσετε τίποτα να φάει ή να πιει. Περιμένετε να φθάσει το ασθενοφόρο.